Elektryfikacja transportu towarowego to proces zastępowania tradycyjnych pojazdów napędzanych silnikami spalinowymi przez pojazdy zasilane energią elektryczną. Jest to jedna z kluczowych inicjatyw w dziedzinie zrównoważonej mobilności, która ma na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych, poprawę jakości powietrza oraz dążenie do ograniczenia zmian klimatycznych. Elektryczne samochody ciężarowe nie są już wizją przyszłości, a środkami transportu realnie występującymi w logistyce. Na poziomie globalnym cele elektryfikacji transportu towarowego wyznacza Porozumienie Paryskie.
Transport stanowi jeden z głównych sektorów polskiej gospodarki. Promocja transportu zeroemisyjnego wiąże się ze znaczną przebudową rynku. Jednocześnie technologie służące temu są na wczesnym etapie rozwoju, co wiąże się z niepewnością co do optymalnego kierunku działań.
W zakresie elektryfikacji transportu drogowego rozróżniamy różne rodzaje technologii:
FCEV – Technologia wodorowego ogniwa paliwowego – ma potencjalnie wiele zalet, obecnie mierzy się z licznymi wyzwaniami dotyczącymi zarówno technologii pozyskiwania wodoru, jak i transportu i przechowywania.
BEV – Technologia bateryjna – zdecydowanie bardziej dojrzałe rynkowo rozwiązanie, które korzysta z dynamicznego rozwoju rynku na potrzeby samochodów osobowych i lekkich pojazdów dostawczych. Jednakże ma ona własne specyficzne wyzwania m.in. czas ładowania czy brak dedykowanej, publicznie dostępnej infrastruktury ładowania dla pojazdów ciężarowych.
Elektryfikacja transportu towarowego – korzyści
Najważniejsze korzyści elektryfikacji transportu drogowego to:
Redukcja emisji gazów cieplarnianych: Elektryczne samochody ciężarowe nie emitują bezpośrednio żadnych szkodliwych substancji, takich jak dwutlenek węgla, tlenki azotu czy cząstki stałe. Energia elektryczna, z której korzystają, powstaje na skutek korzystania z odnawialnych źródeł energii, takich jak energia słoneczna, wiatrowa czy wodna. Redukcja emisji gazów cieplarnianych przyczynia się do walki ze zmianami klimatycznymi i poprawy jakości powietrza, co ma korzystny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko.
Obniżone koszty eksploatacji: Mimo wyższego początkowego kosztu zakupu, elektryczne pojazdy towarowe mogą przynieść oszczędności w długim okresie eksploatacji. Elektryczne jednostki napędowe mają mniejszą liczbę ruchomych części, co prowadzi do mniejszego zużycia energii, mniejszej potrzeby konserwacji i niższych kosztów napraw. Ponadto, koszty eksploatacji elektrycznych pojazdów są znacznie niższe niż koszty paliwa dla tradycyjnych pojazdów spalinowych.
Niski poziom hałasu: Silniki elektryczne są znacznie cichsze niż silniki spalinowe, co przyczynia się do zmniejszenia poziomu hałasu w mieście i ma korzystny wpływ na jakość życia mieszkańców.
Poprawa jakości życia i zdrowia: Tradycyjne pojazdy ciężarowe napędzane silnikami spalinowymi przyczyniają się do zanieczyszczenia powietrza, szczególnie w obszarach miejskich. Emisje szkodliwych substancji mają negatywny wpływ na ludzi i środowisko. Elektryfikacja transportu towarowego pozwala na tworzenie czystszych i bardziej przyjaznych dla zdrowia i środowiska miast.
Wydajność: Elektryczne ciężarówki oferują wysoki moment obrotowy od samego początku, co pozwala na efektywne przyspieszanie i łatwiejsze pokonywanie wzniesień. Co więcej, systemy odzyskiwania energii podczas hamowania mogą znacznie zwiększyć efektywność energetyczną pojazdu.
Rozwój infrastruktury ładowania: Elektryfikacja transportu towarowego przyczyni się do ogólnego rozwoju infrastruktury energetycznej, ponieważ wymaga rozwinięcia infrastruktury ładowania, co wiąże się ze zwiększeniem dostępności energii elektrycznej również dla innych sektorów.
Elektryfikacja transportu towarowego – wyzwania
Pomimo wszystkich wymienionych korzyści, elektryfikacja transportu drogowego niesie ze sobą również wiele wyzwań:
Zasięg i infrastruktura ładowania: Obecnie, większość pojazdów elektrycznych ma ograniczony zasięg w porównaniu do tradycyjnych pojazdów spalinowych.
Pojemność i waga baterii: Ciężarówki potrzebują baterii o dużych pojemnościach, aby ilość energii była wystarczająca na pokonanie długich tras. Obecnie, baterie o odpowiedniej pojemności są ciężkie i zajmują dużo miejsca, co może ograniczać ładowność pojazdu.
Koszty zakupu i utrzymania: Obecnie, pojazdy elektryczne są droższe od tradycyjnych pojazdów spalinowych, co może stanowić barierę dla przedsiębiorców transportowych, szczególnie dla sektora mikroprzedsiębiorstw. Do tego dochodzą koszty utrzymania, w tym cena baterii.
Czas ładowania: Czas ładowania baterii elektrycznych ciężarówek jest znacznie dłuższy niż czas tankowania paliwa pojazdów spalinowych.
Dostępność elektrycznych ciężarówek: Obecnie, dostępność różnych modeli ciężarówek elektrycznych jest ograniczona, ponieważ są one wciąż w fazie rozwoju.
Wsparcie transformacji branży transportu ciężarowego
Aby zachęcić przedsiębiorców do zakupu elektrycznych samochodów ciężarowych, konieczne jest wprowadzenie szeregu rozwiązań wspierających dekarbonizację transportu.
Jak czytamy w raporcie FPPE, efektywne wsparcie transformacji branży transportu ciężarowego jest istotne dla Polski. Transport ciężarowy jest znaczącym emitentem gazów cieplarnianych. Przekształcenie polskiej branży transportu drogowego jest istotne nie tylko z perspektywy Polski, ale również całej Unii Europejskiej. W UE przewiduje się szereg rozwiązań wspierających dekarbonizację transportu. Uzupełnieniem polityki dekarbonizacyjnej UE powinien być szereg instrumentów wdrażanych na poziomie krajowym, takich jak: dotacje na zakup pojazdu, ulgi podatkowe, dotacje na inwestycje w stacje ładowania, strategie rozwoju infrastruktury, ułatwienia w użytkowaniu.
Twórcy raportu twierdzą, że narzędziem o największym potencjalnym wpływie na konkurencyjność pojazdów zeroemisyjnych jest bezpośrednie dofinansowanie ich zakupu. Bardzo istotne będzie również uwzględnienie potrzeb i przygotowanie dedykowanych rozwiązań dla mikroprzedsiębiorstw, stanowiących większość podmiotów rynku i mających ograniczone zasoby finansowe, niską dostępność narzędzi z rynków finansowych oraz będących podatnymi na szoki rynkowe.
Nie mniej ważna jest również dostępność infrastruktury, co wiąże się z potrzebą rozwoju publicznej sieci ładowania pojazdów i tankowania wodoru.
>>> Przeczytaj również: Wodór – paliwo przyszłości?
Elektryfikacja transportu towarowego niesie wiele korzyści, ale musi się zmierzyć z dużymi wyzwaniami. Biorąc pod uwagę cele klimatyczne i rozwój technologii, w najbliższych latach powinien zacząć się intensywny rozwój zeroemisyjnego transportu ciężarowego. Producenci samochodów ciężarowych prześcigają się we wprowadzaniu na rynek innowacyjnych rozwiązań, które być może już niedługo staną się normalnością.